دانشنامه
استاندارها و شرایط بهره‌برداری از تجهیزات پنوماتیک در خطوط تولید (بخش سوم)
خرداد
استاندارد فیلترهای هوای فشرده – در این مقاله به بررسی بخش عملکرد واحد مراقبت می پردازیم. و همچنین در مورد فیلترها، ذرات و قطره‌های کوچک آب را از هوای فشرده جدا می‌کنند.
استاندارد فیلترهای هوای فشرده – عملکرد واحد مراقبت
فیلترهای هوای فشرده، ذرات و قطره‌های کوچک آب را از هوای فشرده جدا می‌کنند.
ذرات بزرگتر از μm) 40 … 5 بسته به درجه فیلتر) توسط فیلترهای هوای فشرده جدا می‌شوند. مایعات نیز توسط نیروی گریز از مرکز جداسازی می‌گردند. سیال تقطیر شده ای که در کاسه فیلتر جمع شده بایستی به صورت مدام تخلیه گردد، زیرا این سیال ممکن است به داخل جریان هوا کشیده شود.
به طور معمول کارخانه‌های متفاوت، محتاج هوایی فیلتر شده (finely filtered air) هستن. فیلترهای ظریف (fine filter) و فیلترهای میکرو برای این گونه مقاصد استفاده می‌شوند. فیلترهای ظریف برای پیش فیلتر جهت کاهش اندازه ذرات به کمتر از 1 μm استفاده می‌شوند.
فیلترهای میکروی بعدی برای پاکیزگی هرچه بیشتر هوای تحریک (pilot air)، یعنی جداسازی تقریبی تمامی آب، قطرات روغن و ذرات آلوده کننده است.
درجه تمیزی هوای فشرده پاک شده 99.9999درصد است (نسبت به ذراتی به بزرگی μm 0.01)
تنظیم کننده‌های فشار، فشار کاری (بخش ثانویه) را با توجه به تغییرات فشار سیستم (بخش اولیه) و مصرف هوا، ثابت نگاه می‌دارند. فشار منبع همیشه بایستی بیشتر از فشار کاری باشد.
روغن‌زن هوای فشرده: روغن مورد نیاز تجهیزات پنوماتیک را در صورت نیاز، تامین می نماید. روغن از یک مخزن ذخیره کشیده شده و هنگام برخورد با جریان هوا به ذرات بسیار ریز تبدیل می گردد. روغن زن هنگامی مورد نیاز است که جریان هوا بسیار قوی باشد.
استاندارد فیلترهای هوای فشرده – هوای فشرده روغن زده
نکات زیر بایستی هنگام استفاده از هوای فشرده روغن‌دار، مورد توجه قرار گیرند:
- از روغن ویژه فستو QSFW-32 و یا روغن‌های جایگزین درج شده در کاتالوگ فستو استفاده گردد تعیین شده در HLP32-DIN51524 ؛ گرانروی 32cST دردمای 40° C
- اگر از هوای روغن زده استفاده می‌شود، روغن اضافه شده نبایستی بیشتر از 25 mg/m3 باشد (ISO 8573-1:2010).
- کیفیت هوای فشرده پایین دست کمپرسور بایستی مانند کمپرسورهای بدون روغن باشد.
- در صورتی که برای کارکردهای بدون روغن، از تجهیزاتی که با هوای فشرده روغن دار کار کرده اند استفاده گردد، عمری کاری تجهیزات به شدت کاهش می‌یابد. درصورت رجوع سیستم پس از کارکرد روغن‌دار، به کارکرد بدون روغن، ممکن است خرابی‌های رخ دهد.
- روغن‌زن‌ها بایستی تا حد امکان بالادست سیلندرها نصب گردند تا از کارکرد سیستم با هوای روغن دار جلوگیری گردد.
- هیچ گاه نباید سیستم از روغن اشباع شود. برای بدست آوردن تنظیم درست روغن‌زن ” آزمون روغن” زیر می‌تواند اجرا شود:
یک قطعه کارت (کاغذ کاهی سفید) باید در فاصله حدودCm 10 از دهانه خروجی (بدون صداگیر) شیر کاری دورترین سیلندر قرار گیرد. سیستم بایستی برای مدتی کار نماید و کارت سفید بایستی تنها رنگ زرد کمرنگ را نشان دهد. ظاهر شدن قطره های روغن در کارت، نشانگر استفاده زیاد از روغن است.
- رنگ و شرایط ظاهری صداگیرها نیز شاهد دیگری برای روغن کاری بسیار زیاد می باشند. زرد شدن و چکیدن روغن از صداگیرها بیانگر آن است که روغن بسیار زیادی وارد سیستم می‌شود.
- هوای فشرده کثیف و یا هوای فشرده با میزان روغن نادرست، عمر تجهیزات پنوماتیکی را کاهش می‌دهد.
- واحدهای مراقبت بایستی حداقل دوبار در هفته برای تخلیه آب جمع شده و میزان روغن هوا بازرسی گردند. این بازرسی‌ها باید در برنامه تعمیر و نگهداری ماشین‌آلات نیز گنجانده شود.
- برای حفظ محیط زیست بایستی از حداقل روغن ممکن استفاده نمود. شیرها و سیلندرهای فستو، به شیوه‌ای طراحی شده‌اند که تحت شرایط کاری مجاز، در طول عمر گارانتی شده خود، نیاز به روغن کاری ندارند.
استاندارد فیلترهای هوای فشرده – مقدار روغن
بایستی یک تفاوت میان روغن پسماند برای کارکردهای بدون روغن و کارکردهایی با روغن افزوده شده، قایل شد.
کارکردهای بدون روغن:
آزمایش حجم روغن پسماند جمع شده، نشان می‌دهد که انواع گوناگون روغن، اثرات بسیار متفاوتی دارند. به همین دلیل بایستی یک طبقه بندی میان انواع مختلف روغن در هنگام بررسی حجم روغن پسماند ایجاد نمود.
- روغن‌های طبیعی (Bio-oils): این روغن‌ها دارای پایه ترکیبی (از مواد مصنوعی) و یا استرهای طبیعی هستند (متیل استر روغن کلزا). در این مورد روغن، پسماند نبایستی ازmg/m3 1 بیشتر باشد. این نکته مطابق کلاس 2 استاندارد ISO 8573-1:2010 می‌باشد. مقادیر بیشتر روغن موجب خرابی‌های اُ-رینگ‌ها، آب‌بندها و سایر تجهیزات (مانند صافی‌ها و کاسه‌هایشان) در سیستم پنوماتیک گردیده و همچنین موجب خرابی و از کارافتادگی زودهنگام تجهیزات می‌شود.
- روغن‌های معدنی (Mineral oils): (روغن های HLP بر اساس DIN51524 بخش 2) و یا شبیه روغن‌هایی با پایه پلی آلفالفین (PAO) در این حالت میزان روغن پسماند نبایستی از 5 mg/m3 تجاوز کند. این نکته مطابق کلاس 4 استاندارد ISO 8573-1:2010 است. با صرف نظر از روغن کمپرسور، مقدار روغن پسماند بیشتر، مجاز نیست، زیرا به دلیل روغن کاری دایمی سیستم، ممکن است سیستم در بازه‌ای از زمان، دچار حجم روغن بسیار زیاد شده و خرابی به بار آورد.
رطوبت
بیشترین دمای شبنم بر اساس کلاس 4 استاندارد ISO 8573-1:2010، 3°C است.
نکته: دمای نقطه شبنم دست کم باید 10Kپایین تر از دمای سیال باشد، در غیر این صورت ممکن است ذرات یخ درهنگام منبسط شدن هوای فشرده ایجاد گردند.
ذرات جامد
بر اساس کلاس 7 استانداردISO 8573-1:2010 میزان مجاز ذرات در بیشترین حالت 10 mg/m3 و با حداکثر اندازه 40 μm هستند.
همچنین بخوانید…
همانطور که پیش تر گفته شد ما در این مجموعه مقالات که به شکل پیوسته انتشار میابد قصد داریم شما را با استانداردهای مربوط به استفاده از تجهیزات پنوماتیکی آشنا نماییم. برای مطالعه بیشتر می توانید به مقالات زیر سر بزنید
استاندارها و شرایط بهره برداری از تجهیزات پنوماتیک در خطوط تولید (بخش اول) | ایفاکو (iphaco.ir)
استاندارها و شرایط بهره‌برداری از تجهیزات پنوماتیک در خطوط تولید (بخش دوم)
استاندارها و شرایط بهره‌برداری از تجهیزات پنوماتیک در خطوط تولید (بخش سوم)
