استاندارها و شرایط بهره برداری از تجهیزات پنوماتیک در خطوط تولید (بخش هفتم)

باتوجه به اینکه از تجهیزات پنوماتیک در تمامی صنایع بوفور استفاده می‌شود نباید از نظر دور داشت که در برخی مواقع ما با صنایعی مواجه هستیم احتمال وقوع انفجار و آتش‌سوزی وجود دارد (مانند صنایع مرتبط با نفت و گاز و پتروشیمی) دراین خصوص نیز استانداردهای مشخص وضع شده است که مهندسین به هنگام طراحی در خطوط تولید فوق الذکر به هنگام انتخاب تجهیزات پنوماتیک موظف به در نظر گرفتن این استانداردها هستند که در بخش هفتم این استانداردها را معرفی‌ می‌کنیم.

 

دستورالعمل 94/9EC  (ATEX) ATEX به چه معنایی است؟

به دلیل استفاده از روش‌های فرآیندی خاص، محیط قابل انفجار یکی از خطرهای دایمی در صنایع شیمی و پتروشیمی است. به عنوان مثال، این محیط قابل انفجار (اشتعال) توسط گازهای منتشر شده، بخارات و غبارها ایجاد می‌شود.

محیط قابل انفجار به دلیل ترکیب غبار با اکسیژن نیز ایجاد می‌گردد، که می‌توان انتظار داشت که این محیط ها در آسیاها، سیلوها و مزرعه‌های شکر و فرآوری غذایی نیز ایجاد شوند.

به همین دلیل، تجهیزات الکتریکالی در محوطه‌هایی با پتانسیل انفجار، بایستی مطابق دستورالعمل ویژه 94/9EC باشد. همچنین این دستورالعمل در تاریخ 2003.07.01 برای تجهیزات غیر الکتریکی بسط یافت.

 

ATEX– دستور العمل 94/9EC

ATEX یک کلمه اختصاری از واژه فرانسوی “Atmosphere Explosible” است.

دستورالعمل 94/9EC یک قرارداد برای کمترین میزان امنیت مورد نیاز برای تجهیزات و سیستم های حفاظتی است که دارای منبع ایجاد احتراق بوده و در محیط های قابل انفجارکار می‌کنند.

• این دستورالعمل به فروش تجهیزات و سیستم‌های حفاظتی که در اتحادیه اروپا فروخته و یا وارد می‌شوند، اعمال می‌گردد.
• اگر تجهیزات الکتریکالی و غیر الکتریکالی دارای پتانسیل ایجاد احتراق و یا آتش باشند، شامل این دستورالعمل می‌گردند.

 

مسئولیت دوگانه 

هنگامی که یک تجهیز برای مناطق دارای ایمنی در مقابل انفجار تولید می‌شود، سازنده دستگاه و تامین کننده تجهیزات بایستی به صورت خیلی نزدیک با یکدیگر تعامل داشته باشند تا اطمینان حاصل شود که طبقه و ناحیه محافظتی در مقابل انفجار به درستی انتخاب شده است.

 

پنوماتیک و محفاظت در برابر انفجار– دستورالعمل 94/9EC  (ATEX)

 ATEX در فستو

محصولات نیاز به تاییدیه

محصولات نیازمند به تاییدیه، آن دسته از تجهیزاتی هستند که دارای خطر احتراق بالقوه می باشند. این محصولات با برچسب CE و شش ضلعی ضد انفجار مشخص شده اند؛ دستورالعمل اجرایی و اظهار نامه ECجهت مطابق های لازم تهیه گردیده است.

 

محصولات بدون نیاز به تاییدیه

محصولات بدو نیاز به تاییدیه آن دسته از تجهیزات می باشند که منبع احتراق بالقوه نداشته باشند. این دسته از محصولات با توجه به مطابقت با دستورالعمل تولیدی ما، می توانند در ناحیه های خاص انفجاری مورد استفاده قرار گیرند؛

• ملحقات پنوماتیکی
• شلنگ
• اتصالات
• زیرشیری پنوماتیکی
• شیرهای یک طرفه و کنترل جریان
• واحدهای مراقبت غیرالکتریکال
• ملحقات مکانیکی

بازه محصولات ضد انفجار فستو شامل محصولاتی برای تجهیزات طبقه II می‌شود.

نکته:

نکته‌های فنی وایمنی در مورد تجهیزات مورد نظر مانند میزان گرمای تولیدی و نکته‌های ایمنی در دفترچه‌های فنی مخصوص آورده شده‌ است (شامل نحوه راه اندازی و کاری و …) که حتمن بایستی مورد نظر قرار گیرند.

بر اساس دستورالعمل94/9EC، بوبین برقی و شیر پنوماتیک نیازمند تاییدیه هستند. در فستو، هرکدام از این تجهیزات به طور جداگانه دسته‌بندی شده‌اند و در یک نگاه می‌توان گفت که شیر در کجا می‌تواند استفاده شود.

نکته مهم: در تجهیزات ماژولار (چند تکه)، تجهیزات با طبقه پایین‌تر، بیان کنند طبقه کل سیستم می‌باشند.

 

دستورالعمل EC /تاییدیه‌ها

دستور العمل EC (نماد EC)

شرکت فستو ملزم و پایبند به اصول قوانین مربوطه است. تمامی اطلاعات بر پایه دانش امروزی قرار دارد و این دانش در حال تغییر است.

ما به دقت اصلاحات/اضافات این مقررات را پیگیری کرده و محصولات خود را بر اساس آن‌ها تولید خواهیم کرد. این نکته تضمین کننده آن است که محصولات همواره با نیازهای مجاز کنونی مطابقت دارند. بیشتر تجهیزات پنوماتیکی شامل دستورالعمل EC نمی‌شود و درنتیجه نبایستی دارای برچسب EC باشند. با توجه به شرایط کنونی، آن دسته از تولیدات شرکت فستو که با برچسب EC فروخته می شود، برای یک و یا اغلب هر شش گروه دستورالعمل EC اتحادیه اروپا کاربرد دارد.

1- دستورالعمل دستگاه‌ها

تجهیزات پنوماتیکی فستو، مطابق با استانداردهای سیستم‌های پنوماتیکی ISO 4414 و نیز EN 983 ” ایمنی مورد نیاز برای سیستم‌های سیالاتی و تجهیزات پنوماتیک آن‌ها” طراحی شده‌اند. محصولات پنوماتیکی ما در حوزه کاربردهای مشخص شده در دستورالعمل دستگاه‌ها EC قرار نمی‌گیرد. در نتیجه آن‌ها نبایستی با توجه به دستورالعمل دستگاه‌ها دارای علامت EC باشند. مورد استثنا، قطعات ایمنی می‌باشند. از تاریخ 29.12.2009 نیز مکانیزهای الحاقی، نیز تحت حوزه دستورالعمل دستگاه‌ها قرار گرفته‌اند.

به عنوان مثال، سیستم‌های جابجایی که برای نصب در ماشین‌آلات می‌باشند شامل این حوزه می‌شوند. مکانیزم‌های الحاقی دارای برچسب EC نمی‌باشند. یک اظهارنامه الحاقی به جای اظهار نامه تطبیقی به دستگاه پیوست می شود.

2- دستورالعمل EC در سازگاری الکترومغناطیسی  شامل اصلاحات

دستورالعمل بایستی برای تمامی تولیدات الکترونیکی و الکتروپنوماتیکی فستو لحاظ شود.این بدان معناست که تولیدات مربوطه از 1996.01.01 دارای علامت CE بوده‌اند و اظهارنامه انطباق مربوطه موجود است. این نکته برای شما، به معنی تضمین آن است که تجهیزات با نیازهای اساس در مناطق صنعتی مطابقت داردند. در صورتی که تدابیر اضافی جهت ضمانت انطباق با نیازهای اساسی در دستورالعمل مناطق مسکونی، لحاظ نشود، استفاده از این تجهیزات در مناطق مسکونی، مجاز نمی‌باشد. بوبین‌های برقی شامل دستورالعمل EMC نمی‌شوند.

3- دستورالعمل ولتاژ پایین EC (2006/95/EC)، شامل اصلاحات

از تاریخ 1997.01.01 تولیدات الکتریکال و الکترونیک فستو که برای کار با محدوده خاص ولتاژی  (50 … 1000 VAC, 75 … 1500 VDC) طراحی شده‌اند باید دارای علامت  ECباشند. اظهارنامه‌های انطباقی مربوطه وجود دارد.

4- دستورالعمل EC برای مخزن های تحت فشار ساده ، شامل اصلاحات

در یک حالت اجباری از تاریخ 1991.06.30 ، مخازن تحت فشار ساده تولید شده از فولاد غیر آلیاژی فستو، با نیازهای این دستورالعمل مطابقت دارد. این مخازن هوا برای حجم‌های بالاتر از یک مقدار مشخص نیازمند علامت EC می‌باشند. این محصولات دارای برچسب CE می‌باشند. ظهارنامه انطباقی موجود است.

5- دستورالعمل تجهیزات تحت فشار ، شامل اصلاحات

در حالت اجباری از تاریخ 2002.05.29، مخازن تحت فشار تولیدی فستو با نیازهای این دستورالعمل مطابق دارد. این مخازن تحت فشار برای فشار/حجم و یا فشار/قطر بالاتر از یک مقدار مشخص نیازمند علامت CE می‌باشند. این محصولات دارای علامت CE بوده و اظهار نامه انطباقی موجود است.

مخازن تولید شده از استیل ضد زنگ بیشتر تحت دستورالعمل تجهیزات تحت فشار قرار می‌گیرند تا تحت دستورالعمل مخازن تحت فشار ساده.

6- دستورالعمل EC برای تجهیزات و سامانه های حفاظتی برای استفاده در مناطق دارای خطر انفجار ATEX (94/9/EC)

در یک حالت اجبار از تاریخ 2013.07.01، محصولات تولید شده فستو برای استفاده در مناطق دارای خطر انفجار و نیز آن دسته از محصولاتی که دارای خطر احتراق بالقوه می‌باشند، با نیازهای دستورالعمل منطبق می‌باشند. تولیداتی که تحت این دستورالعمل قرار می گیرند، دارای علامت CE  مربوطه بوده و تطابقشان با دستورالعمل، مشخص شده است. اظهارنامه های انطباقی مربوطه و دستورالعمل های اجرایی موجود است.